Sociaal-cultureel begeleider

Alternatieve namen

Opbouwwerker · Sociaal-cultureel werker · Buurtwerker · Sociaal-cultureel vormingswerker · Cultureel animator ·

Gelijkaardige beroepen

Cultuurmanager Coördinator vrijwilligerswerk

Aanverwante sectoren

Cultuur, toerisme en vrije tijd Gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening Openbare diensten Verenigingsactiviteiten

In het kort

Je ontwikkelt en begeleidt sociaal-culturele activiteiten, die vertrekken vanuit de specifieke inhouden, thema’s of vakgebieden van de organisatie. Je hanteert bemiddelingsinstrumenten op maat van de doelgroep om zo ontmoeting, betrokkenheid en processen van kritische bewustwording, reflectie en persoonlijke ontwikkeling te bewerkstelligen.

Competenties

Essentiële competenties

Samenwerken aan een gemeenschappelijk doel

Gedragsindicatoren

Vraagt hulp of advies bij problemen
Bespreekt oplossingen, keuzes en hun gevolgen
Gaat vertrouwelijk om met informatie over kinderen en gezinnen
Neemt actie bij vermoeden van ernstige feiten (kindermishandeling, misbruik, …)
Ontwikkelt met de ouders een aanpak voor het kind in de opvang
Licht medewerkers in over afspraken met de ouders
Deelt kennis, ervaringen, problemen of knelpunten mee

Kennis

Communicatietechnieken

Een sociaal-cultureel actieplan uitwerken

Gedragsindicatoren

Analyseert de situatie en behoefte aan sociaal-cultureel werk bij de doelgroep
Betrekt alle actoren bij het inschatten van de situatie
Hanteert socioculturele werkmethodieken aangepast aan de doelgroep, het thema, de situatie
Toetst de doelstellingen van de activiteit of een project aan de visie van de organisatie
Detecteert de behoeften en problematieken van de doelgroep
Specificeert de doelgroepen
Bekijkt de situatie vanuit verschillende invalshoeken
Luistert naar de vragen van de doelgroep of partners
Zoekt actief naar onderwerpen waarmee en manieren waarop de doelgroep bereikt kan worden
Bepaalt de doelstellingen, inhoud, vorm en volgorde van activiteiten samen met de doelgroep
Respecteert het aanbod van andere organisaties en werkt samen waar mogelijk

Kennis

Socioculturele kenmerken van het doelpubliek
Socioculturele methodieken
Groepsprocessen, intervisie

Sociaal-culturele activiteiten begeleiden

Gedragsindicatoren

Stelt een plan van aanpak op met doelstellingen, benodigde middelen, tijdspad, taakverdeling, …
Stemt de planning af op de beschikbare tijd en middelen
Maakt afspraken over de taakverdeling
Volgt de voortgang op
Betrekt alle actoren
Werkt volgens het voorgestelde draaiboek

Kennis

Socioculturele kenmerken van het doelpubliek
Projectmanagement

Een professioneel netwerk uitbouwen

Gedragsindicatoren

Wisselt kennis uit met collega’s
Legt en onderhoudt contacten met deskundigen binnen en buiten de organisatie
Brengt mensen uit het eigen netwerk met elkaar in contact
Maakt op informele en formele manier de diensten van de organisatie bekend
Vertegenwoordigt de instelling of organisatie (op evenementen, studiedagen, in stuur- en werkgroepen, …)

Kennis

Communicatietechnieken

Sociaal-culturele activiteiten begeleiden

Gedragsindicatoren

Stimuleert en steunt de doelgroep bij het verkennen, (h)erkennen en aanpakken van noden, talenten en verwachtingen
Speelt in op de actualiteit en de noden van de doelgroep
Stimuleert de doelgroep tot interactie (inbreng, vragen stellen, naar elkaar luisteren, …)
Creëert of versterkt leerkansen bij personen, groepen, systemen of samenlevingen
Verhoogt de deelname aan en het deelhebben en het deel zijn van cultuur (in enge en brede zin)
Verhoogt de graad van betrokkenheid van burgers op hun samenleving volgens het vooropgestelde veranderingsdoel
Verfijnt samen met de doelgroep de doelstellingen en de aanpak
Waarborgt de veiligheid van de deelnemers en medewerkers

Kennis

Didactische technieken
Technieken voor conflictvoorkoming en -beheersing
Socioculturele kenmerken van het doelpubliek
Participatietechnieken

Organisatie of project logistiek opvolgen

Gedragsindicatoren

Geeft aanwijzingen aan medewerkers, vrijwilligers en/of deelnemers
Treedt op als aanspreekpunt
Reserveert accommodaties, materiaal en middelen en stuurt bij waar nodig
Richt de ruimte in in afstemming met de leefwereld van de doelgroep en de doelstellingen van de activiteit

Een sociaal-culturele activiteit afsluiten en evalueren

Gedragsindicatoren

Signaleert knelpunten en draagt oplossingen aan
Vraagt feedback aan de deelnemers
Onderbouwt en motiveert de gemaakte keuzes
Ziet er op toe dat deelnemers het materiaal in de oorspronkelijke staat achterlaten
Rapporteert mondeling of schriftelijk
Informeert de doelgroep over andere beschikbare activiteiten van de organisatie
Begeleidt mee het vertrek van de doelgroep
Gaat met verschillende betrokken actoren na of de doelstellingen behaald werden

Kennis

Evaluatietools

Specifieke competenties

Een communicatiestrategie bepalen

Gedragsindicatoren

Bepaalt welke promotie- en communicatiemiddelen gebruikt worden
Adviseert over het bereiken van doelgroepen en te verwachten respons, …
Bepaalt wat de communicatiedoelstellingen (informeren, overreden, dialogiseren of formeren) en centrale communicatieboodschappen zijn
Legt vast hoe en wanneer communicatieacties de organisatiedoelstellingen kunnen ondersteunen
Analyseert de bestaande communicatiestrategie en past deze aan waar nodig

Kennis

Communicatietechnieken
Communicatiestrategie

Vrijwilligers ondersteunen en aansturen op de werkplek

Gedragsindicatoren

Begeleidt, motiveert en versterkt vrijwilligers
Informeert vrijwilligers over hun rechten en plichten
Treedt op als tussenpersoon tussen de vrijwilligers en de werknemers van de organisatie

Kennis

Communicatietechnieken
Vrijwilligerswetgeving
Vrijwilligerswerking en vrijwilligersmanagement

Soft skills

Coachen

Anderen stimuleren in hun professionele en persoonlijke ontwikkeling.

Communiceren

Informatie en ideeën schriftelijk of mondeling overbrengen.

Samenwerken

Samenwerken om tot een gezamenlijk resultaat te komen.

Richting geven

Aansturen en motiveren van medewerkers om doelstellingen te behalen.

Initiatief

Kansen zien en uit eigen beweging acties ondernemen.

Plannen en organiseren

Doelen en prioriteiten bepalen en aangeven hoe ze te bereiken.

Resultaatgerichtheid

Doelgericht handelen.

Zelfontwikkeling

Acties ondernemen om je functioneren te verbeteren.

Zelfstandigheid

Taken uitvoeren zonder ondersteuning of toezicht van anderen.

Vacatures

Opleidingen

Ontdek de specifieke en de transversale opleidingen voor dit beroep.

Zie alle opleidingen

Kerncijfers

Van januari 2023 t.e.m. december 2024, ontving Actiris 915 vacatures voor het beroep "Sociaal-cultureel begeleider" (exclusief partneraanbiedingen).