Zorgkundige

Alternatieve namen

Sterilisatieassistent zorginstellingen · Zorgkundige in de ouderenzorg · Zorgkundige in psychiatrische verzorgingstehuizen · Zorgkundige in de thuisverpleging · Zorgkundige in ziekenhuizen ·

Zorgkundige in de pediatrie Zorgkundige in een woonzorgcentrum

Gelijkaardige beroepen

Vroedvrouw Hoofdverpleegkundige Verpleegkundige

Aanverwante sectoren

Gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening

In het kort

Je verzorgt en volgt patiënten op onder toezicht van een verpleegkundige. Je meet hun bloeddruk en temperatuur en helpt bij het toedienen van medicatie. Je helpt hen met wassen, aan- en uitkleden... Daarnaast breng je maaltijden rond en maak je bedden op.

Competenties

Essentiële competenties

Informeren over de (para)medische dienstverlening

Gedragsindicatoren

Gaat discreet om met vertrouwelijke informatie
Informeert en adviseert volgens het zorgplan
Past taalgebruik aan de persoon met een zorgbehoefte en de omgeving aan
Stelt de persoon met een zorgbehoefte gerust, zowel voor, tijdens als na de behandeling
Bouwt een vertrouwensrelatie op
Luistert naar onbegrip of klachten en meldt dit
Treedt op als pleitbezorger voor personen met een zorgbehoefte, met specifieke aandacht voor hen die niet in staat zijn zichzelf te vertegenwoordigen of te spreken voor zichzelf (coma, dementie, …)
Vraagt voor moeilijk te nemen beslissingen of bij een taalprobleem de interventie van een zorgverlener of van een persoon belast met het verdedigen van de belangen van een persoon met een zorgbehoefte
Vraagt de hulp van een (sociaal) tolk
Werkt samen met en ondersteunt mantelzorgers
Houdt de zorgvrager op de hoogte van veranderingen bij afspraken of uitgelopen wachttijden

Kennis

Communicatietechnieken
Diensten en faciliteiten

Veranderingen opmerken in de toestand van een zorgvrager

Gedragsindicatoren

Herkent tekenen van pijn en stelt de graad ervan vast
Herkent problemen van fysieke, psychische of sociale aard
Signaleert problemen aan de verpleegkundige

Kennis

Kinderziektes
Pijnherkenning en -vaststelling
Psychiatrische aandoeningen
Ouderdomsziekten

Zorgvragers vervoeren met een hulpmiddel

Gedragsindicatoren

Informeert zich over de wijze van vervoer bij de verpleegkundige
Verwittigt de verpleegkundige bij het ophalen en terugbrengen van de persoon met een zorgbehoefte
Hanteert een rolstoel, brancard of ziekenhuisbed of begeleidt te voet
Voert tijdens het transport een gesprek en stelt de persoon met een zorgbehoefte gerust
Raadpleegt de verpleegkundige indien de persoon met een zorgbehoefte zich niet in de vereiste transportvoorwaarden bevindt
Meldt defecten van het materieel aan de verantwoordelijke

Kennis

EHBO
Eigenschappen van de patiëntenvervoersuitrusting (bed, rolstoel, ...)
Methodes voor het reinigen van rolstoelen

Kwaliteitsvol, veilig, gezond en milieubewust werken

Gedragsindicatoren

Past milieuvoorschriften toe
Werkt volgens veiligheids- en gezondheidsregels
Volgt de kwaliteitsprocedures op
Past ergonomische principes toe

Kennis

Milieunormen
Veiligheids- en gezondheidsplan
Kwaliteitsnormen

Sociaal-emotionele steun bieden

Gedragsindicatoren

Biedt steun bij moeilijke of emotionele momenten
Schept een sfeer van geborgenheid, warmte en veiligheid
Herkent wanneer iemand zich anders gedraagt dan gewoonlijk

Kennis

Luister- en omgangstechnieken
Observatietechnieken

De leefomgeving van de zorgvrager informeren

Gedragsindicatoren

Past taalgebruik aan het doelpubliek aan
Gaat discreet om met vertrouwelijke informatie
Informeert volgens het zorgplan

Kennis

Communicatietechnieken

Assisteren bij verpleegkundige verzorging

Gedragsindicatoren

Meet de lichaamstemperatuur
Waarborgt de zorgcontinuïteit
Controleert de polsslag
Houdt het verpleegkundig dossier bij binnen de eigen bevoegdheid
Rapporteert nog dezelfde dag aan de verpleegkundige op de dienst of tijdens het controlebezoek

Kennis

Communicatietechnieken

Maaltijden en dranken bedelen

Gedragsindicatoren

Bereidt warme dranken
Sorteert afval en etensresten volgens de richtlijnen
Past het verdeelsysteem toe
Bereidt de maaltijdkarren voor en ruimt ze op

Kennis

Richtlijnen voor hygiëne en netheid
Hazard Analysis Critical Control Point (HACCP)

Hulp en bijstand bieden in noodsituaties

Gedragsindicatoren

Geeft aanwijzingen en stelt mensen gerust
Stelt de ernst van de situatie vast en roept indien nodig hulp in (MUG, …)
Biedt hulp aan slachtoffers volgens eerstehulpprocedures

Kennis

Luister- en omgangstechnieken
EHBO

Persoonsverzorging uitvoeren

Gedragsindicatoren

Past regels voor (hand)hygiëne toe
Gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen
Leeft richtlijnen na van de arts of andere zorgverleners
Voert het zorgplan van de persoon met een zorgbehoefte uit
Brengt hulpmiddelen aan (prothesen, steunkousen, hoorapparaat, …)
Helpt bij het wassen, de haarverzorging, mondhygiëne, …
Observeert het functioneren van de blaassonde
Observeert het uitscheidingspatroon
Brengt de persoon met een zorgbehoefte in een functionele houding met technische hulpmiddelen en ziet erop toe
Verzorgt een geheelde stoma, zonder dat wondzorg noodzakelijk is
Neemt maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels, infecties, doorligwonden, …
Maakt het bed op volgens de richtlijnen

Kennis

Ergonomische hef- en tiltechnieken
Ontsmettingsprocedures
Protocollen ter bestrijding van (ziekenhuis)infecties
Persoonsverzorging
Hantering van materieel (ziekenhuisbedden, patiëntenliften, ...)
Manipulatietechnieken voor personen met een zorgbehoefte
Verzorgingsmaterieel
Hulp aan personen met een zorgbehoefte (technieken, middelen, ...)

Eet- en drinkmomenten begeleiden

Gedragsindicatoren

Helpt bij het eten en drinken, behalve bij sondevoeding en slikstoornissen
Gaat na of de zorgvrager voldoende vocht inneemt
Meldt onregelmatigheden bij de maaltijd (gebrek aan eetlust, …) aan de verpleegkundige

Kennis

Richtlijnen voor hygiëne en netheid
Hazard Analysis Critical Control Point (HACCP)
Voeding

De zelfredzaamheid ondersteunen

Gedragsindicatoren

Stimuleert tot zelfredzaamheid
Leert met functionele hulpmiddelen en aanpassingen omgaan
Herkent weerstanden en geeft ze een plaats
Geeft uitleg over (officiële) documenten en instanties (inhoud, werking, aanvragen, …)
Maakt een inschatting van mogelijkheden, kansen en risico's
Bepaalt in overleg met de zorgvrager de zelfredzaamheidsdoelen
Respecteert en ondersteunt de draagkracht van de zorgvrager
Doet voorstellen voor het aanpassen van de leefruimte om de veiligheid en ergonomie te verhogen

Kennis

Luister- en omgangstechnieken
Organisatie van het gezondheids- en het sociaal systeem
(Para)medische hulpmiddelen en aanpassingen

De fysieke veiligheid van de zorgvrager bewaken

Gedragsindicatoren

Respecteert de procedures voor infectiepreventie en stuurt bij indien nodig
Neemt maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels, infecties, doorligwonden, …
Geeft informatie over het nemen van preventieve maatregelen
Volgt zorgvragers met een verhoogd risico op
Inventariseert de risicofactoren voor letsels bij zorgvragers samen met de verpleegkundige

Kennis

Veiligheidsregels
Ontsmettingsprocedures
Protocollen ter bestrijding van (ziekenhuis)infecties
Hantering van materieel (ziekenhuisbedden, patiëntenliften, ...)

(Para)medische informatie uitwisselen

Gedragsindicatoren

Rapporteert over temperatuur, uitscheiding, symptomen van dysfuncties, ...
Signaleert suïcidaal gedrag, verwaarlozing en misbehandeling, …
Roept bij crisissituaties een arts, verpleegkundige, ziekenwagen, ... op
Vraagt hulp of advies bij problemen
Werkt multidisciplinair samen
Rapporteert de toegediende zorg en meldt veranderingen
Verwoordt de bezorgdheden en noden van de zorgvragers en/of zorgverleners bij de besluitvorming van het interdisciplinair team
Evalueert samen met de verpleegkundige de zorg in relatie tot de doelstellingen

Kennis

Communicatietechnieken
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)
Disciplines binnen de zorg
Deontologie
Zorgplan

Afspraken maken over hulp en begeleiding

Gedragsindicatoren

Maakt afspraken met de zorgvrager over de uitvoering van de hulpvraag
Stemt de begeleidingsstijl af op de persoon met een zorgbehoefte (cultureel, religieus, leeftijd, verwachtingen, beleving, ...)
Schat binnen de eigen bevoegdheid de zorgbehoeften van de zorgvrager in, verkregen uit verschillende bronnen (zorgdossier …)
Bepaalt de zorgprioriteiten in samenwerking met de verpleegkundige

Kennis

Luister- en omgangstechnieken
Classificatie van handicaps
Psychiatrische aandoeningen
Palliatieve verzorging
Chronische zorgprogramma's
Kraamzorg
Zorgplan
Dementie
Problematische opvoedingssituaties
Meerlingenzorg

Specifieke competenties

Uitrusting ontsmetten

Gedragsindicatoren

Houdt gereinigd en gebruikt materieel gescheiden
Werkt volgens de vastgelegde procedures, richtlijnen en afspraken
Verwijdert en sorteert afval volgens de richtlijnen

Kennis

Schoonmaak- en ontsmettingsprocedures
Schoonmaakmaterieel
Sterilisatietechnieken
Ontsmettingsprocedures
Biologische schoonmaakprocedures

Gegevens registreren in een opvolgsysteem

Kennis

Registratietechnieken
Kantoorsoftware
Interne rapporteringsprocedures

Lokalen onderhouden

Gedragsindicatoren

Meldt problemen aan de technicus of verantwoordelijke
Houdt zich aan het onderhoudsplan en –richtlijnen
Ruimt op
Controleert de orde en netheid

Kennis

Schoonmaak- en ontsmettingsprocedures
Schoonmaakmaterieel
Richtlijnen voor hygiëne en netheid
Onderhoudsproducten

Gereedschap of materieel reinigen

Gedragsindicatoren

Controleert de staat van het materieel
Houdt gereinigd en gebruikt materieel gescheiden
Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
Reinigt het materieel vooraleer het op te bergen
Houdt zich aan de richtlijnen voor hygiëne

Kennis

Schoonmaak- en ontsmettingsprocedures
Veiligheidsregels
Schoonmaakmaterieel
Onderhoudsproducten

Zorgvragers begeleiden bij ontspanningsactiviteiten

Gedragsindicatoren

Houdt rekening met de wensen en de mogelijkheden van de persoon met een zorgbehoefte
Ondersteunt de persoon met een zorgbehoefte bij een recreatieve activiteit, ontspanning en sociale contacten
Legt de nadruk op het welbevinden van de persoon met een zorgbehoefte
Doet voorstellen voor het uitvoeren van activiteiten

Kennis

Luister- en omgangstechnieken

De overledene opbaren

Gedragsindicatoren

Wast en kleedt de overledene
Past lijkverzorgingstechnieken toe (bewaring, toilet, …)

Kennis

Veiligheidsregels
Technieken voor het opmaken van lijken

Patiënten voorbereiden op de operatie

Gedragsindicatoren

Controleert het medisch dossier (identiteit, …)
Stelt de persoon met een zorgbehoefte gerust

Kennis

Communicatietechnieken
Stressbeheersingstechnieken
Verzorgingsvoorschriften voor en na operaties

Bedden opmaken

Gedragsindicatoren

Hanteert een opmaaktechniek volgens het soort bed en beddengoed
Volgt procedures voor het verversen en toeleggen van bedden

Kennis

Ergonomische hef- en tiltechnieken
Richtlijnen voor hygiëne en netheid

Medisch materiaal steriliseren

Gedragsindicatoren

Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen
Gebruikt sterilisatieapparatuur
Steriliseert de instrumenten volgens interne procedure
Legt gesteriliseerde instrumenten terug op hun plaats volgens interne procedure

Soft skills

Zorgvuldigheid

Aandacht hebben voor kwaliteit en fouten voorkomen.

Communiceren

Informatie en ideeën schriftelijk of mondeling overbrengen.

Samenwerken

Samenwerken om tot een gezamenlijk resultaat te komen.

Inleving

Aandacht hebben voor gevoelens en behoeften van anderen en er gepast op reageren.

Flexibiliteit

Gedrag of werkwijze gemakkelijk aanpassen aan veranderende situaties en verschillende personen.

Plannen en organiseren

Doelen en prioriteiten bepalen en aangeven hoe ze te bereiken.

Zelfontwikkeling

Acties ondernemen om je functioneren te verbeteren.

Diversiteit

Omgaan met mensen met een verschillende achtergrond.

Verantwoordelijkheid nemen

Handelen in overeenstemming met de waarden en normen van de organisatie.

Vacatures

Opleidingen

Ontdek de specifieke en de transversale opleidingen voor dit beroep.

Zie alle opleidingen

Beschik jij al over de vaardigheden voor deze baan?

Heb je reeds vaardigheden door ervaring, maar geen officieel certificaat (diploma, opleiding)? Laat ze erkennen om je kansen op een job te vergroten.

Kerncijfers

Van januari 2022 t.e.m. december 2023, ontving Actiris 759 vacatures voor het beroep "Zorgkundige" (exclusief partneraanbiedingen).

Taalvereisten

19 %

vereist kennis van
minstens Frans en Nederlands

Type contract

60 %

biedt een
contract van onbepaalde duur

Werktijden

66 %

is
deeltijds

Zie alle kerncijfers

Bron: Actiris, berekeningen view.brussels

Organisaties

Als je meer wilt weten over het beroep en zijn specifieke kenmerken, kunnen de onderstaande links nuttig zijn.