Verpleegkundige

Alternatieve namen

Verpleegkundige gespecialiseerd in de oncologie · Verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de evaluatie en behandeling van de pijn · Verpleegkundige gespecialiseerd in de geestelijke gezondheidszorg en psychiatrie · Verpleegkundige gespecialiseerd in de stomatherapie en in de wondverzorging · Verpleegkundige gespecialiseerd als operatie-assistent en als instrumentist ·

Sociaal verpleegkundige Thuisverpleegkundige Algemeen verpleegkundige Ziekenhuisverpleegkundige Zelfstandig verpleegkundige Verpleegkundige gespecialiseerd in de geriatrie Militair verpleegkundige Verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de diabetologie Verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de geriatrie Psychiatrisch verpleegkundige Verpleegkundige hemodialyse Verpleegkundige gespecialiseerd in de medische beeldvorming Verpleegkundige-hygiënist Verpleegkundige gespecialiseerd in de pediatrie en in de neonatologie Verpleegkundige gespecialiseerd in de intensieve zorg en spoedgevallenzorg Gespecialiseerd verpleegkundige in de anesthesie Verpleegkundige gespecialiseerd in de sociale gezondheidszorg Verpleegkundige gespecialiseerd als perfusionist Verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de palliatieve zorg Verpleegkundige met een bijzondere deskundigheid in de geestelijke gezondheidszorg en psychiatrie Zorgcoördinator Zorgcoördinator in een woonzorgcentrum Verpleegkundige in een school Verpleegkundige in een CLB Verpleegkundig consulent Verpleegkundig specialist Verpleegkundige in een woonzorgcentrum

Gelijkaardige beroepen

Vroedvrouw Zorgkundige Hoofdverpleegkundige

Aanverwante sectoren

Gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening Openbare diensten

In het kort

Je helpt patiënten met lichamelijke, psychische en sociale problemen. Je dient medicijnen toe. Je volgt het ziekteverloop op en bespreekt dit met de arts of andere zorgverleners. Je communiceert met familie en vrienden van de patiënt. Je werkt hygiënisch en volgt de medische richtlijnen.

Competenties

Essentiële competenties

Bijdragen tot de ontwikkeling van het beroep

Gedragsindicatoren

Registreert en analyseert systematisch gegevens van de persoon met zorgbehoefte en behandelgegevens voor kwaliteitszorg en onderzoek
Neemt deel aan intercollegiaal overleg en kennisnetwerken
Werkt mee aan het ontwikkelen en actualiseren van richtlijnen en standaarden voor beroepsuitoefening
Verspreidt onderzoekresultaten via voordrachten of publicatie
Neemt deel aan (praktijkgericht) wetenschappelijk onderzoek
Leeft de voorschriften in het onderzoeksprotocol na
Formuleert voorstellen tot verbetering van de beroepspraktijk

Kennis

Onderzoeksmethodes
Deontologie
Evidence Based Practice

De fysieke veiligheid van de zorgvrager bewaken

Gedragsindicatoren

Houdt zich bij rampsituaties aan de eigen verantwoordelijkheid en volgt procedures
Past het systeem van patiëntenidentificatie toe
Dient medicatie toe en volgt ze op volgens de richtlijnen (doseringen, bijwerkingen, …)
Respecteert de procedures voor infectiepreventie en stuurt bij indien nodig
Begeleidt het vervoer van personen met een zorgbehoefte die een permanent toezicht nodig hebben
Neemt maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels (vrijheidsbeperkende maatregelen, isolatie, beveiliging, toezicht)
Voorkomt doorligwonden

Kennis

Isolatiemaatregelen voor patiënten

Informeren over de (para)medische dienstverlening

Gedragsindicatoren

Gaat discreet om met vertrouwelijke informatie
Informeert en adviseert volgens het zorgplan
Past taalgebruik aan de persoon met een zorgbehoefte en de omgeving aan
Stelt de persoon met een zorgbehoefte gerust, zowel voor, tijdens als na de behandeling
Bouwt een vertrouwensrelatie op
Luistert naar onbegrip of klachten en meldt dit
Treedt op als pleitbezorger voor personen met een zorgbehoefte, met specifieke aandacht voor hen die niet in staat zijn zichzelf te vertegenwoordigen of te spreken voor zichzelf (coma, dementie, …)
Vraagt voor moeilijk te nemen beslissingen of bij een taalprobleem de interventie van een zorgverlener of van een persoon belast met het verdedigen van de belangen van een persoon met een zorgbehoefte
Vraagt de hulp van een (sociaal) tolk
Werkt samen met en ondersteunt mantelzorgers
Houdt de zorgvrager op de hoogte van veranderingen bij afspraken of uitgelopen wachttijden

Kennis

Communicatietechnieken
Diensten en faciliteiten

Kwaliteitsvol, veilig, gezond en milieubewust werken

Gedragsindicatoren

Past milieuvoorschriften toe
Werkt volgens veiligheids- en gezondheidsregels
Volgt de kwaliteitsprocedures op
Past ergonomische principes toe

Kennis

Milieunormen
Veiligheids- en gezondheidsplan
Kwaliteitsnormen

Sociaal-emotionele steun bieden

Gedragsindicatoren

Biedt steun bij moeilijke of emotionele momenten
Schept een sfeer van geborgenheid, warmte en veiligheid
Herkent wanneer iemand zich anders gedraagt dan gewoonlijk

Kennis

Luister- en omgangstechnieken
Observatietechnieken

(Para)medische informatie uitwisselen

Gedragsindicatoren

Rapporteert de algemene toestand van de persoon met een zorgbehoefte aan de arts, zowel op fysiek, psychisch als sociaal vlak
Geeft informatie door bij teamvergaderingen en overdrachten
Neemt initiatief om een interdisciplinair overleg te organiseren
Respecteert de taken en bevoegdheden van de verschillende teamleden
Komt op voor de eigen mening en staat open voor de mening van teamleden

Kennis

Communicatietechnieken
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)
Deontologie
Elektronische gegevensdeling in de gezondheidszorg

Het zorgplan opstellen

Gedragsindicatoren

Stemt de zorg af op de eigenheid van de persoon (cultureel, religieus, leeftijd, verwachtingen, beleving, ...)
Omschrijft de verpleegproblemen en/of verpleegdiagnoses, de doelstellingen, de verwachte resultaten en verpleegkundige interventies
Bepaalt de zorgprioriteiten samen met andere zorgverleners en de persoon met een zorgbehoefte
Past het zorgplan aan wijzigende omstandigheden aan

Kennis

Verpleegdiagnostiek en zorgbehoeften (interventies, nursing outcomes, taxonomieën, ...)
Verpleegkundige theorieën, concepten en methoden (systeem van verpleegkundig handelen en klinisch redeneren)

Verpleegkundige zorg verlenen

Gedragsindicatoren

Past regels voor (hand)hygiëne toe
Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen
Verzorgt wonden en brengt verbanden aan
Herkent tekenen van pijn en stelt de graad ervan vast
Grijpt in bij onverwachte of snel evoluerende situaties
Gebruikt medisch-technische apparatuur
Dient geneesmiddelen toe
Plaatst een infuus, sonde, katheter
Geeft inspuitingen
Dient voedingsstoffen, vocht en medicatie toe via een katheter, infuus of sonde
Leeft richtlijnen van de arts na bij voorgeschreven behandelingen
Geeft tijdig eigen grenzen aan, zoekt waar nodig advies en informatie en past deze toe
Stuurt in overleg met de persoon met een zorgbehoefte en het interdisciplinair team waar nodig de zorg bij

Kennis

Ontsmettingsprocedures
Protocollen ter bestrijding van (ziekenhuis)infecties
Ziekenhuishygiëne
Evidence Based Nursing
Geneesmiddelen (gebruik, samenstelling, bijwerkingen, …)
Medische instrumenten en materialen
Verpleegkundige verstrekkingen (KB nr. 78, KB 18 juni 1990)

Medisch materiaal voorbereiden

Gedragsindicatoren

Zet het materieel en producten klaar
Bereidt substanties met een diagnostisch of therapeutisch doel volgens het voorschrift van de arts

Kennis

Protocollen ter bestrijding van (ziekenhuis)infecties
Ziekenhuishygiëne
Medische instrumenten en materialen

Een verpleegdiagnose stellen

Gedragsindicatoren

Verzamelt via verpleegkundig onderzoek en evaluatie gegevens over de persoon (lichaamstemperatuur, bloeddruk, polsslag, ademhaling, …)
Schat de ernst van de situatie in
Observeert en herkent symptomen en reacties op fysiek, psychisch en sociaal vlak

Kennis

Verpleegdiagnostiek en zorgbehoeften (interventies, nursing outcomes, taxonomieën, ...)

Adviseren over welzijn en een gezonde levensstijl

Gedragsindicatoren

Doet een verpleegkundig consult
Werkt een stappenplan uit
Detecteert en definieert gezondheidsrisico’s
Geeft zowel individuele als collectieve voorlichting en advies aan gezonde mensen om hen in staat te stellen zelf gedragskeuzes te maken (primaire preventie)
Bespreekt mogelijke complicaties
Neemt gepaste structurele en faciliterende maatregelen om de keuzes inzake gezondheidsbevordering te ondersteunen (primaire preventie)
Observeert, detecteert en signaleert vroegtijdig de specifieke kenmerken van risicopopulaties (secundaire preventie)
Verwijst de persoon met een zorgbehoefte, na overleg met het interdisciplinair team (rookstop, diëtist, revalidatieprogramma, ontwenning, …) naar de geschikte ondersteunende instanties of programma’s door (secundaire en tertiaire preventie)
Voorkomt (iatrogene) complicaties (quartaire preventie)

Kennis

Preventie van gezondheidsrisico's
Gezondheidsvoorlichting

Het verpleegkundig dossier actualiseren

Gedragsindicatoren

Gaat vertrouwelijk om met informatie over de zorgvrager
Vult tijdens een onderzoek of behandeling de gegevens in volgens interne afspraken en/of codes

Kennis

Medische terminologie
Administratief beheer
Wettelijk opgelegde registraties met betrekking tot verpleegkunde
Elektronische gegevensdeling in de gezondheidszorg

Persoonsverzorging uitvoeren

Gedragsindicatoren

Past regels voor (hand)hygiëne toe
Gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen
Leeft richtlijnen na van de arts of andere zorgverleners
Voert het zorgplan van de persoon met een zorgbehoefte uit
Brengt hulpmiddelen aan (prothesen, steunkousen, hoorapparaat, …)
Helpt bij het wassen, de haarverzorging, mondhygiëne, …
Observeert het functioneren van de blaassonde
Observeert het uitscheidingspatroon
Brengt de persoon met een zorgbehoefte in een functionele houding met technische hulpmiddelen en ziet erop toe
Verzorgt een geheelde stoma, zonder dat wondzorg noodzakelijk is
Neemt maatregelen ter voorkoming van lichamelijke letsels, infecties, doorligwonden, …
Maakt het bed op volgens de richtlijnen

Kennis

Ergonomische hef- en tiltechnieken
Ontsmettingsprocedures
Protocollen ter bestrijding van (ziekenhuis)infecties
Persoonsverzorging
Hantering van materieel (ziekenhuisbedden, patiëntenliften, ...)
Manipulatietechnieken voor personen met een zorgbehoefte
Verzorgingsmaterieel
Hulp aan personen met een zorgbehoefte (technieken, middelen, ...)

Specifieke competenties

Medisch-administratieve documenten invullen

Gedragsindicatoren

Gaat discreet om met vertrouwelijke informatie
Registreert gegevens in het dossier van de persoon met zorgbehoefte
Bezorgt de persoon met zorgbehoefte documenten voor vergoeding
Stelt rapporten, verslagen en verwijsbrieven op

Kennis

Charter van de rechten van de cliënt/patiënt
Nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen

Hemodialyse uitvoeren

Kennis

Hemodialysetechnieken
Hoogtechnologische verpleegkunde

Pijnbehandeling verlenen

Kennis

Pijnherkenning en -vaststelling
Protocollen inzake pijnbehandeling

Zorg verlenen aan ouderen

Kennis

Persoonsverzorging
Ouderdomsziekten
Gerontologie
Klinische verpleegkunde (doelgroepen en leeftijdscategorieën)

Palliatieve zorg verlenen

Gedragsindicatoren

Voorkomt pijn en ongemak bij de persoon met een zorgbehoefte
Vangt emoties van de persoon met een zorgbehoefte en de omgeving op en hanteert eigen emoties
Leert de persoon met een zorgbehoefte en de omgeving omgaan met de ziekte en met rouwgevoelens
Geeft uitleg aan de omgeving over de (organisatie van) zorg aan stervende mensen
Verzorgt taal, gedrag en houding in contact met de betrokkenen

Kennis

Wetgeving over volksgezondheid
Palliatieve verzorging
Palliatief zorglandschap
Deontologie

Stomatherapie opvolgen

Kennis

Stomatologie

Mondzorg verlenen

Er is momenteel geen extra informatie beschikbaar voor deze competentie.

Chronische zorg verlenen

Gedragsindicatoren

Treedt op als aanspreekpunt en tussenpersoon voor personen met een zorgbehoeften, artsen, andere zorgverleners, …
Houdt zich aan het verpleegkundig beleid van de organisatie

Kennis

Klinische verpleegkunde (doelgroepen en leeftijdscategorieën)
Chronische zorgprogramma's

Risico- of noodsituaties vaststellen

Gedragsindicatoren

Herkent tekenen van verslaving, geweld, mishandeling, stalking, …
Observeert en herkent symptomen en reacties op fysisch, psychisch en sociaal vlak
Neemt actie bij vermoeden van ernstige feiten (kindermishandeling, misbruik, …)

Kennis

Herkennen van tekenen van verslaving
Noodopvangcircuits

Bloed afnemen

Gedragsindicatoren

Verzamelt naalden en scherpe voorwerpen in de speciale container
Neemt bloed af door veneuze of capillaire punctie
Neemt bloed af langs een katheter
Verpakt het bekomen staal en noteert de datum en het tijdstip van de afname
Voert de afgenomen stalen op geregelde tijdstippen terug naar het laboratorium of zorgt voor transport bij dringende afnames
Observeert en herkent symptomen en reacties op fysisch, psychisch en sociaal vlak
Verstrekt nazorg
Meldt problemen aan de verantwoordelijke op de afdeling (verpleegkundige, arts, …)
Observeert de reacties van de zorgvrager en grijpt in, indien nodig

Kennis

EHBO
Gedragscode transfusies
Bloedproducten goedgekeurd voor transfusie

Sociaal-educatieve infosessies organiseren

Gedragsindicatoren

Gebruikt audiovisuele hulpmiddelen en ander didactisch materiaal
Past taalgebruik aan de doelgroep aan
Stelt de inhoud van de informatiesessie of workshop samen
Sluit aan bij de leefwereld van de doelgroep

Kennis

Groepsanimatie

Oncologische zorg verlenen

Kennis

Oncologie
Klinische verpleegkunde (doelgroepen en leeftijdscategorieën)

Psychiatrische zorg verlenen

Kennis

Verslaving
Psychiatrische aandoeningen
Klinische verpleegkunde (doelgroepen en leeftijdscategorieën)

(Para)medisch doorverwijzen

Gedragsindicatoren

Raadpleegt en werkt samen met andere (para)medici
Bouwt een netwerk uit met andere zorgverleners en -instanties
Wijst door bij het bereiken van de beroepsgrens
Verzekert de continuïteit van de behandeling (indien men niet meer zelf voor de behandeling kan instaan)

Kennis

Organisatie van het gezondheids- en het sociaal systeem

Adviseren over (para)medische hulpmiddelen

Gedragsindicatoren

Houdt rekening met de mogelijkheden en de noden vanuit de omgeving van de persoon met zorgbehoefte (gezin, werk, vrije tijd, …)
Bespreekt de hulpmiddelen die in aanmerking komen en hun voor- en nadelen
Bepaalt samen met de persoon met zorgbehoefte het type hulpmiddel

(Para)medische hulpmiddelen installeren

Gedragsindicatoren

Herkent weerstanden en maakt ze bespreekbaar
Legt het gebruik of de werking van het hulpmiddel uit en eventueel het onderhoud ervan
Bespreekt de procedure tot het verkrijgen van hulpmiddelen (sociale wetgeving, ziekteverzekering)
Houdt zich aan veiligheidsrichtlijnen

Kennis

Hygiëne- en veiligheidsregels voor zorginstellingen
Psychomotoriek
(Para)medische hulpmiddelen en aanpassingen

Medische beelden maken

Gedragsindicatoren

Past regels voor (hand)hygiëne toe
Assisteert de radioloog of arts bij de bijzondere beeldvorming (echografie, angiografie, …)
Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen (dosimeter, radioprotectie, …)
Gebruikt en bedient toestellen in de medische beeldvorming (conventionele en digitale radiologie, magnetische resonantie)
Gebruikt en bedient toestellen in de nucleaire geneeskunde in vivo, met of zonder contrastproducten of merkers met een diagnostische of therapeutische waarde
Stelt in en gebruikt injectietoestellen
Verzamelt excreties, secreties en organische substanties, met uitsluiting van invasieve handelingen
Stelt in en bedient de apparatuur voor medische beeldvorming

Kennis

Radiologisch materiaal
Informatica
Onderzoekstechnieken van de medische elektrofysiologie
Fysica
Medische beeldvorming
Biologische staalname
Farmacologie
Technieken voor beeldregistratie, -bewerking en -weergave

Thuisverpleging coördineren

Gedragsindicatoren

Verzamelt de gegevens tot op het moment gekend over de medische toestand van de persoon met een zorgbehoefte
Verzekert de continuïteit van de verpleegkundige zorg
Maakt afspraken met de zorgvrager over de uitvoering van de hulpvraag
Maakt afspraken met andere diensten (gezinszorg, thuisverpleging)

Kennis

Verpleegkundige modellen
Sociale kaart
Zorgpaden en transmurale zorg

Wondverzorging verlenen

Er is momenteel geen extra informatie beschikbaar voor deze competentie.

Zuurstof toedienen

Kennis

Gebruik van een beademingstoestel

Zorg verlenen aan kinderen

Kennis

Persoonsverzorging
Pediatrie
Neonatologie
Klinische verpleegkunde (doelgroepen en leeftijdscategorieën)

Sociale gezondheidszorg verlenen

Er is momenteel geen extra informatie beschikbaar voor deze competentie.

Intensieve zorg verlenen

Er is momenteel geen extra informatie beschikbaar voor deze competentie.

Spoedgevallenzorg verlenen

Kennis

Reanimatietechnieken
Vigilantie traject
Medische apparatuur
Protocollen voor spoedverzorging
Medische instrumenten en materialen

Peri-operatieve zorg verlenen

Gedragsindicatoren

Past regels voor (hand)hygiëne toe
Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen
Stelt de persoon gerust
Legt materialen en instrumenten klaar in de volgorde waarin ze gebruikt worden
Maakt een steriel veld voor de instrumenten volgens de richtlijnen
Controleert het medisch dossier (identiteit, …)
Installeert de persoon met een zorgbehoefte op de operatietafel
Houdt zich bij rampsituaties aan de eigen verantwoordelijkheid en volgt procedures
Meet de parameters behorende tot de verschillende biologische functiestelsels
Gebruikt apparaten voor behandeling van de verschillende functiestelsels
Geeft de instrumenten zodanig aan dat de chirurg ze in één beweging kan aannemen en hanteren
Controleert de voorziene ingreep bij het onthaal van de patiënt in het operatiekwartier

Kennis

Stressbeheersingstechnieken
Protocollen ter bestrijding van (ziekenhuis)infecties
Vigilantie traject
Verzorgingsvoorschriften voor en na operaties
Medische apparatuur
Controleprocedures voor het operatiekwartier
Basiselementen van operatietechnieken
Medische instrumenten en materialen

Perfusiebehandelingen uitvoeren

Er is momenteel geen extra informatie beschikbaar voor deze competentie.

Assisteren bij anesthesie

Kennis

Medische apparatuur
Controleprocedures voor de anesthesiekamer
Medische instrumenten en materialen

Diabeteszorg en -opvoeding verlenen

Er is momenteel geen extra informatie beschikbaar voor deze competentie.

Soft skills

Zorgvuldigheid

Aandacht hebben voor kwaliteit en fouten voorkomen.

Communiceren

Informatie en ideeën schriftelijk of mondeling overbrengen.

Samenwerken

Samenwerken om tot een gezamenlijk resultaat te komen.

Vacatures

Opleidingen

Ontdek de specifieke en de transversale opleidingen van dit beroep.

Zie alle opleidingen

Kerncijfers

Van januari 2022 t.e.m. december 2023, ontving Actiris 2.707 vacatures voor het beroep "Verpleegkundige" (exclusief partneraanbiedingen).

Taalvereisten

33 %

vereist kennis van
minstens Frans en Nederlands

Type contract

81 %

biedt een
contract van onbepaalde duur

Werktijden

83 %

is
voltijds

Zie alle kerncijfers

Bron: Actiris, berekeningen view.brussels

Organisaties

Als je meer wilt weten over het beroep en zijn specifieke kenmerken, kunnen de onderstaande links nuttig zijn.