Diensten aan personen : kapsel, uitvaartzorg, enz.
Vooruitzichten naar werk
De jobvooruitzichten in de sector van de diensten aan personen zijn gematigd. De werkgelegenheid zou er globaal genomen stabiel moeten blijven, maar de coronacrisis en de energiecrisis hebben de sector verzwakt. Toch liggen er nog heel wat jobmogelijkheden. Globaal gezien zullen banen in de sector een grotere polyvalentie en meer competenties vereisen dan nu het geval is. In dit deel komen de grote tendenzen aan bod die we verwachten in de toekomst.
Socio-economische context
Kapsalons, schoonheidsinstituten, piercingstudio's, tattooshops, droogkuis en wassalons, begrafenisondernemingen en crematoriums, dierenkapsalons en -hotels, wellnesscentra, sauna's en huishoudhulp voor particulieren zijn allemaal activiteiten die tot de diensten aan personen behoren. Een brede waaier aan diverse diensten, die met elkaar gemeen hebben dat ze meestal door kleine bedrijven en soms ook in franchise worden aangeboden. De diensten aan personen bieden vooral jobmogelijkheden voor laaggeschoolden, maar ook voor ondernemers die een eigen bedrijf willen oprichten of als zelfstandige willen werken.
Als gevolg van de coronacrisis waren deze commerciële diensten in 2020 verplicht om hun activiteiten stop te zetten, met de uitvaartverzorging als enige uitzondering. Dit heeft een impact gehad op de werkgelegenheid. In Brussel nam het aantal loontrekkers in 2020 af om het jaar erop te stabiliseren. Het aantal zelfstandigen bleef in 2020 redelijk stabiel en steeg opnieuw in 2021. Hoewel de energiecrisis en de inflatie de diensten aan personen opnieuw zouden kunnen doen verzwakken, zien we dat veel bedrijven blijven rekruteren, omdat ze vervanging zoeken voor hun jonge werknemers die op zoek gaan naar een nieuwe professionele ervaring, of voor hun oudere werknemers die zich willen omscholen of de pensioenleeftijd naderen. Kapsalons kampen regelmatig met aanwervingsproblemen. Voor wie voor kapper heeft geleerd, zijn er dus grotere kansen op werk.
Maatschappelijke ontwikkelingen: gepersonaliseerd advies en kwaliteitsvolle diensten
De diensten aan personen moeten zich aan de individuele voorkeuren van de klant aanpassen om hem een bijzondere ervaring te doen beleven en zijn vertrouwen te winnen, om zo een duurzame commerciële relatie tot stand te brengen. Commerciële en relationele vaardigheden, klantgerichtheid, professionalisme en gepersonaliseerd advies zijn dan ook noodzakelijk en worden steeds belangrijker.
Heel wat consumenten willen deze diensten graag blijven gebruiken, maar er zijn er ook meer die van bepaalde uitgaven moeten afzien omdat hun inkomen door de energiecrisis en de inflatie is gedaald. Ook de kwaliteit van de diensten en prestaties wint aan belang. Zeker nu sommigen, vooral tijdens de lockdown, aan de hand van tutorials hebben geleerd om zelf hun kapsel en make-up te verzorgen, kan dit een beslissend argument zijn.
Milieutransitie
De bevolking besteedt sinds meerdere jaren ook steeds meer aandacht aan milieu, gezondheid en welzijn. Er is bij een deel van het cliënteel een toenemende vraag naar biologische producten die onschadelijk zijn voor dieren en het milieu. Die veranderende mentaliteit heeft een impact op de professionals van de sector, in het bijzonder op de beroepen in de schoonheidsverzorging, kapsalons en wasserijen, die zich aan die nieuwe vraag moeten aanpassen.
Digitale transitie
Sinds een aantal jaren kunnen heel wat toestellen (voor manicure, ontharing, massage, sauna ...) voor een schappelijke prijs worden aangekocht. Meer recent lijken nieuwe mogelijkheden te ontstaan door het gebruik van augmented reality en intelligente spiegels waarmee gebruikers make-up en haarsnitten virtueel kunnen uittesten of persoonlijk advies kunnen krijgen. Dergelijke ontwikkelingen zouden de vraag kunnen doen dalen, maar kunnen ook complementair blijven aan de diensten van een professional. Voor de klanten is een bezoek aan een kapsalon of schoonheidsinstituut immers ook een moment van verwennerij en een gelegenheid tot sociale contacten. Dat is duidelijk gebleken uit de grote toeloop toen deze zaken weer open mochten nadat ze tijdens de gezondheidscrisis verplicht moesten sluiten.
Nieuw sinds een aantal jaren zijn ook de online bedrijvengidsen en online boekingen voor schoonheidsverzorging en wellnessdiensten. Hoewel dit de zichtbaarheid van een deel van de bedrijven kan vergroten, zorgt het ook voor meer concurrentie tussen de bedrijven die online aanwezig zijn of ten opzichte van degene die dat niet zijn. Het belang van aanwezigheid en zichtbaarheid op het internet of in de sociale media (Facebook, Instagram enz.) en van een goed onderhouden virtuele reputatie is ook tijdens de gezondheidscrisis gebleken. Toch zijn er vandaag nog altijd vele bedrijven in de sector die geen website hebben en zijn bestaande sites soms zeer beperkt en weinig interactief. Er bestaan daarnaast ook softwareoplossingen voor de professionals in de sector. Daarmee kunnen ze online boekingen beheren, maar eventueel ook andere zaken zoals stockbeheer, registratie van de verstrekte diensten, personalisatie van promoties en feedback van de klanten.
Door deze ontwikkelingen worden ICT- en digitale communicatievaardigheden belangrijker, al zijn die in de kleinere bedrijven, en dan vooral bedrijven die niet tot een keten behoren, soms nog afwezig.