Installateur gebouwenautomatisering

Alternatieve namen

Installatietechnicus domotica · Elektricien van woninguitrusting · Teamleider elektriciens · Elektricien van gebouwen · Installateur van domotica- en immoticasystemen ·

Monteur van ventilatiesystemen Elektricien utiliteitsbouw Installateur verlichting Technicus IoT Monteur van HVAC-installaties

Gelijkaardige beroepen

Elektrotechnisch installateur Plaatser van boven- en ondergrondse leidingen Datacommunicatie- en netwerktechnicus Elektrotechnicus Beveiligingstechnicus

Installateur nutsvoorzieningen Elektrotechnisch monteur

Aanverwante sectoren

Bouwnijverheid

In het kort

Je installeert domotica-, ventilatie- en verlichtingssystemen. Daarnaast installeer en verbind je IoT-systemen. Je volgt de veiligheidsregels.

Competenties

Essentiële competenties

Laagspanningsapparatuur plaatsen

Gedragsindicatoren

Ontmantelt elektrische kabels
Sluit schakelaars en contactdozen aan door de geleiders aan de toestelklemmen te verbinden
Plaatst schakelaars en contactdozen
Voert waterdichte aansluitingen uit voor schakelaars en contactdozen (met wurgwartel, …)
Monteert stuurkabels en outlets voor telefonie, audio, TV- en datadistributie
Plaatst en sluit telefoons, TV's en aanverwante toestellen aan (modem, parlofoon, videofoon, telefooncentrale, ...)
Plaatst en sluit de componenten van domoticasystemen in woongebouwen en kantoorgebouwen aan (garagepoortopeners, rolluikbediening, ...)
Plaatst en verbindt de componenten van beveiligingssystemen (brandbeveiliging, inbraakbeveiliging, toegangscontrole, camerabewaking, …)
Sluit de vermogenskabels, stuurkabels en verdeelkabel aan op de elektrische installatie

Kennis

Domotica
Automatisering
Elektronica
Datacommunicatie
AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)
Elektrische schema's
IP-XX waarden

Verlichtingsinstallaties installeren en aansluiten

Gedragsindicatoren

Maakt verdelingen van het stroomnetwerk naar de lichtpunten
Plaatst en verbindt de verlichtingsarmaturen
Plaatst railsystemen voor het bevestigen van verlichtingsarmaturen
Plaatst indien nodig transformatoren bij de lampen en sluit ze aan
Plaatst een starter en voorschakelapparatuur bij fluorescentielampen en sluit ze aan
Plaatst het juiste type lampen in de armaturen

Kennis

Bevestigingstechnieken
AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)
Duurzame verlichting

Ventilatie- en luchtbehandelingssystemen onderhouden

Gedragsindicatoren

Meet de luchtdebieten en de luchtsnelheid en regelt deze in
Vervangt en reinigt filters
Reinigt aanvoer-, doorvoer-, toevoer- en afvoeropeningen van het ventilatiesysteem
Voert onderhoud en herstellingen uit aan de ventilator, de motor en andere ventilatie-onderdelen
Gebruikt inspectiegereedschap om de ventilatiekanalen inwendig te controleren
Voert een luchtdichtheidsmeting uit van de ventilatiekanalen
Herstelt luchtlekken in de verbindingen van ventilatiekanalen

Kennis

Draagbaar elektrisch gereedschap
Handgereedschap
Luchtdichtheidsklassen
Werkingsprincipes van ventilatiesystemen
Normen voor onderhoud van ventilatiesystemen (NBN EN 12097/15780)

Een installatie voor gecontroleerde mechanische ventilatie (GMV) installeren

Gedragsindicatoren

Verbindt de ventilatiekanalen luchtdicht
Monteert installatietoebehoren voor ventilatie (geluidsdempers, luchtroosters, aan- en afvoerventielen, warmtewisselaars, ...)
Plaatst en sluit ventilatorgroepen en ventilatie-units aan
Beschermt onderdelen tegen vervuiling en beschadiging
Plaatst en sluit luchtgroepen aan (al dan niet met warmteterugwinning)
Plaatst en sluit kanaalventielen aan
Monteert dak- en muurdoorvoeren
Monteert bodem-lucht warmtewisselaars
Monteert roosters, regelbare toevoeropeningen (RTO), doorvoeropeningen (DO) en regelbare afvoeropeningen (RAO)

Kennis

Bevestigingstechnieken
Werkingsprincipes van ventilatiesystemen

De werf opruimen

Gedragsindicatoren

Ruimt de werkplek en het materieel systematisch op
Voert afval af volgens de richtlijnen
Reinigt materiaal en gereedschap na gebruik en bergt het op volgens de richtlijnen
Sorteert afval of recupereert grondstoffen op basis van de verdere verwerkingsstroom

Kennis

Milieunormen
Procedures voor de afvoer van afval

Netwerkverbindingen realiseren

Gedragsindicatoren

Labelt kabels en maakt een bekabelingsschema op
Ontmantelt netwerkkabels
Plaatst connectoren op de netwerkkabels (UTP, STP, FTP, coax)
Installeert netwerkapparatuur (hub, modem, switch, signaalversterker, …)
Connecteert apparaten onderling of in een vast of draadloos netwerk (LAN/WAN)
Test de verbindingen op fouten

Kennis

Aansluittechniek
Netwerkverbindingen
Datacommunicatienetwerken (ISDN, xDSL, HFC, …)

Veilig werken

Gedragsindicatoren

Meldt problemen aan de verantwoordelijke
Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de richtlijnen
Gebruikt collectieve beschermingsmiddelen en veiligheidsuitrusting volgens de richtlijnen
Neemt een ergonomische werkhouding aan
Herkent mogelijke gevaarlijke situaties
Houdt zich aan de veiligheidsvoorschriften
Richt de eigen werkplek veilig en ordelijk in
Gaat veilig om met gereedschap en materieel
Gaat veilig om met materialen en producten

Kennis

Veiligheidsregels
Ergonomie
Veiligheidsregels voor het werken met schadelijke producten
Persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM's en CBM's)
Beschermings- en veiligheidsuitrustingen
Codex over het welzijn op het werk
Veiligheidspictogrammen

Werkzaamheden op de werf voorbereiden

Gedragsindicatoren

Meet ter plaatse de afmetingen op
Verplaatst niet te behandelen delen of schermt ze af
Houdt rekening met omgevingsomstandigheden (temperatuur, luchtvochtigheid, …)
Berekent de benodigde materialen en producten voor een bepaald werk, rekening houdend met technische vereisten, budget, duurzaamheid, …
Respecteert de algemene werforganisatie en de logische werkvolgorde
Identificeert niet-standaardsituaties en meldt ze aan de klant of de verantwoordelijke
Beoordeelt de bereikbaarheid van de werkzaamheden
Plaatst indien nodig rolstellingen of steigers
Maakt werkafspraken met andere uitvoerders op de werf
Bepaalt de uitvoeringsfases en maakt een planning op van het verloop van de werkzaamheden

Kennis

Veiligheidsregels
Lezen van plannen en schema's
Controle- en meetapparatuur
Building Information Modelling (BIM)
Werforganisatie

Milieubewust werken

Gedragsindicatoren

Sorteert afval en voert het af volgens de voorschriften
Recupereert materialen die hergebruikt kunnen worden
Past milieuvoorschriften toe
Stockeert gevaarlijke stoffen volgens de voorschriften
Gaat zuinig om met grondstoffen en materialen en vermijdt verspilling

Kennis

Milieunormen
Typologie van milieu- en gezondheidsrisico's
Procedures voor de afvoer van afval
Preventie van milieurisico's

Een verlichtingsinstallatie optimaliseren

Gedragsindicatoren

Vervangt beschadigde en defecte onderdelen
Zoekt fouten door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen
Zet een lichtstudie om naar een concrete installatie
Toetst de verlichtingsinstallatie af aan de geldende normen, als er geen lichtstudie is
Selecteert componenten van de verlichtingsinstallatie (LED's, ...)
Voert metingen uit in de verlichtingsinstallatie en optimaliseert ze (verbruik en/of lichtcomfort)

Kennis

Veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning
Elektrische meetinstrumenten
Verlichtingstypes
Verlichtingscomponenten
Duurzame verlichting

Een installatieschema voor domotica of ventilatie uitwerken

Gedragsindicatoren

Houdt rekening met de technische vereisten van de installaties, het rendement, de aard en het gebruik van de ruimtes en de wensen van de klant
Maakt de berekening van een residentiële installatie
Maakt gebruik van richtwaarden en softwaretools voor het conceptueel uitdenken van de installatie

Kennis

Domotica
Energieprestatieregelgeving
Werkingsprincipes van ventilatiesystemen

Een domoticasysteem in dienst nemen

Gedragsindicatoren

Controleert de goede werking van de installaties door testen en metingen
Zoekt fouten in installaties op basis van waarnemingen en metingen
Programmeert een domoticasysteem
Regelt sensoren en componenten af

Kennis

Domotica
Elektrische meetinstrumenten
Regeltechnieken voor sensoren
Foutzoekmethodes

Toestellen en ventielen voor ventilatie in dienst nemen

Gedragsindicatoren

Stelt de installatie in gebruik en controleert de werking ervan
Plaatst en sluit de regelingen aan bij ventilatie-units en ventilatiekanalen
Maakt systemen, detectoren en randapparatuur gebruiksklaar
Meet de luchtdebieten en de luchtsnelheid en regelt deze in
Optimaliseert de installatie door de ventilatievoorzieningen in te regelen
Stelt een meetrapport op na de indienststelling van de installatie

Kennis

Controle- en meetapparatuur
Werkingsprincipes van ventilatiesystemen

Installaties op zeer lage spanning plaatsen

Gedragsindicatoren

Monteert stuurkabels en outlets voor telefonie, audio, TV- en datadistributie
Plaatst en sluit telefoons, TV's en aanverwante toestellen aan (modem, parlofoon, videofoon, telefooncentrale, ...)
Plaatst en sluit de componenten van domoticasystemen in woongebouwen en kantoorgebouwen aan (garagepoortopeners, rolluikbediening, ...)
Sluit de vermogenskabels, stuurkabels en verdeelkabel aan op de elektrische installatie

Kennis

Domotica
AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)
Elektrische schema's
IP-XX waarden

Specifieke competenties

De voorraad opvolgen

Gedragsindicatoren

Houdt gegevens bij over het verbruik van producten
Controleert de staat en de omvang van de voorraad
Houdt gegevens bij over leveringen van producten

Kennis

Inventaristechnieken
Stock- en bevoorradingsbeheer
Software voor voorraadbeheer
FIFO-principe (First In - First Out)

Opgebouwde of ingebouwde kabelgoten en leidingen plaatsen

Gedragsindicatoren

Plaatst en bevestigt in- en opbouwdozen en holle wanddozen
Bepaalt de gewenste buislengte en diameter
Brengt buizen op maat en werkt ze af (plooien, ontbramen, …)
Verbindt buizen met behulp van een mof
Bevestigt afgewerkte buizen (met pluggen, beugels, klemmen, metselspecie, …)
Bewerkt en monteert goot- en draagsystemen en hun hulpstukken

Kennis

Veiligheidsregels
Lezen van plannen en schema's
Bevestigingstechnieken
AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)

Een diagnose stellen van een storing

Gedragsindicatoren

Interpreteert meetresultaten en parameterwaarden
Sluit mogelijke foutoorzaken uit op basis van waarnemingen en metingen
Bepaalt de oorzaak van de storing door het combineren van informatie
Beoordeelt de schade en beslist over herstellingen of vervangingen

Kennis

Lezen van plannen en schema's
Elektrische schema's
Foutzoekmethodes

De technische conformiteit van de werken controleren tot aan de oplevering

Gedragsindicatoren

Lost technische en logistieke problemen op
Controleert of de uitvoering voldoet aan kwaliteitsnormen, procedures, contractvoorwaarden en planning
Controleert of specifieke technieken goed werden uitgevoerd
Controleert de conformiteit met ontwerpspecificaties en met de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften
Onderneemt actie bij gebrek aan conformiteit en voortgang (registratie, melden, oplossingen voorstellen en uitvoeren, …)

Kennis

Constructienormen
Kwaliteitsnormen

Opvolgdocumenten invullen en informatie delen

Gedragsindicatoren

Wisselt mondeling en schriftelijk informatie uit met collega’s en verantwoordelijken
Houdt gegevens bij over het gebruik van materiaal
Houdt gegevens bij over het verloop van de werkzaamheden (tijdstip, afwijkingen, storingen, …)
Registreert gegevens

Kennis

Communicatietechnieken
Kwaliteitsnormen
Kantoorsoftware
Interne rapporteringsprocedures
Vakjargon

Kabels trekken voor verschillende stroomkringen

Gedragsindicatoren

Trekt draden van verschillende stroomkringen door de buizen
Houdt een logica aan in het kleurgebruik van verschillende elektrische draden, conform het AREI
Bundelt de draden volgens de stroomkringen en labelt volgens het eendraadschema

Kennis

Veiligheidsregels
AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)
Elektrische schema's
Normen voor elektrische beschermingsgraden (IP)
Gepantserde kabels

Gebruikers opleiden in het gebruik van een product of systeem

Gedragsindicatoren

Demonstreert de bediening van nieuwe of gewijzigde installaties en legt de werking ervan uit
Vertaalt technische boodschappen in voor gebruikers begrijpbare taal
Legt de bediening en basisroutines uit
Ondersteunt gebruikers bij het inoefenen van vaardigheden
Beantwoordt vragen van gebruikers
Voorziet technische documentatie voor gebruikers

Kennis

Didactische technieken
Principes van klantvriendelijkheid

Leidingtracés uitzetten

Gedragsindicatoren

Past het ontwerp van de installatie aan onvoorziene hindernissen aan
Tekent leidingtracés, kanalisaties en componenten af volgens het installatiedossier

Kennis

Lezen van plannen en schema's
Controle- en meetapparatuur
Elektrische schema's

Een IoT-netwerk installeren en verbinden

Gedragsindicatoren

Controleert de onderdelen van het netwerk op veiligheid en werking binnen de voorgeschreven specificaties
Verhelpt eventuele storingen of regelt de installaties bij
Connecteert apparaten onderling of in een vast of draadloos netwerk (LAN/WAN)
Test de verbindingen op fouten
Assembleert IoT-systemen en/of breidt ze uit
Installeert (rand)apparatuur en applicaties van een IoT-systeem
Maakt telefonische, elektrische en netwerkaansluitingen
Installeert en beveiligt de router en maakt verbinding met het internet
Optimaliseert de configuratie
Controleert de toegankelijkheid van de software en past de programmering indien nodig aan

Kennis

Programmeertalen
Aansluittechniek
Beheer van configuraties
Regeltechnieken voor sensoren
Elektriciteits- en datacommunicatiekabels (coax, glasvezel, …)
Foutzoekmethodes
Netwerkverbindingen
Topologieën, modellen en protocollen
Systeemcomponenten van IoT-installaties

Een elektrisch schema opstellen

Gedragsindicatoren

Houdt rekening met technische vereisten, noden en wensen van de klant
Realiseert eenvoudige basisschakelingen
Realiseert residentiële, tertiaire en industriële elektrische schema's

Kennis

Symbolen van elektrische elementen
AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)
Elektrische schema's

Defecten herstellen

Gedragsindicatoren

Controleert of het defect hersteld is
Houdt zich aan de voorschriften van de fabrikant
Houdt rekening met de compatibiliteit van de onderdelen
Demonteert installaties, componenten en bedrading en brengt markeringen aan
Schakelt indien mogelijk stroom en spanning uit
Herstelt beschadigde en defecte onderdelen
Monteert onderdelen en stelt ze af
Kiest vervangonderdelen
Sluit onderdelen aan en brengt markeringen of codes aan

Kennis

Draagbaar elektrisch gereedschap
Elektriciteit
Lezen van plannen en schema's
Veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning
Mechanica
Handgereedschap
Demontagetechnieken

Soft skills

Zorgvuldigheid

Aandacht hebben voor kwaliteit en fouten voorkomen.

Communiceren

Informatie en ideeën schriftelijk of mondeling overbrengen.

Samenwerken

Samenwerken om tot een gezamenlijk resultaat te komen.

Vacatures

Opleidingen

Ontdek de specifieke en de transversale opleidingen voor dit beroep.

Zie alle opleidingen

Kerncijfers

In 2023 stonden er bij Actiris te weinig mensen ingeschreven voor het beroep “Installateur gebouwenautomatisering”. Daarom zijn er geen statistische gegevens beschikbaar voor dit beroep.

Organisaties

Als je meer wilt weten over het beroep en zijn specifieke kenmerken, kunnen de onderstaande links nuttig zijn.