Gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening

Socio-economische context

De sector gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening stelt in het Brussels gewest een aanzienlijk aantal werknemers tewerk en heeft deze laatste jaren bovendien een positieve evolutie gekend. Heel wat jobs in deze sector zijn over het algemeen toegankelijk voor personen met een diploma van het hoger onderwijs, maar er zijn ook mogelijkheden voor niet-hooggeschoolde personen. Volgens de laatste gewestelijke prognoses van het Federaal Planbureau zou de tewerkstelling blijven stijgen, onder meer door de vergrijzing van de bevolking (bv.: hoog aantal chronische ziekten en ouderenzorg). De tewerkstellingsvooruitzichten zullen dus gunstig blijven.

Naast het creëren van nieuwe banen zullen de werkgevers ook rekruteren ter vervanging van werknemers die zich willen omscholen en van de redelijk talrijke oudere werknemers die met pensioen zullen gaan. Sinds enkele jaren stellen we ook een tekort aan werknemers vast in de sector gezondheidszorg (verschillende verpleegkundige beroepen, artsen, ergotherapeuten, enz.) en maatschappelijke dienstverlening (maatschappelijk assistent, tewerkstellingsconsulent, kinderbegeleider baby's en peuters, enz.) Deze tekorten zouden aanhouden waardoor personen die voor deze beroepen een opleiding volgen, of willen volgen, bijgevolg een grotere kans hebben om aangeworven te worden. 

Maatschappelijke ontwikkelingen

De vergrijzing van de bevolking zal zich hoogstwaarschijnlijk vertalen naar een stijgende vraag in de gezondheidszorg (meer chronische ziektes en multimorbiditeit). 

Naar aanleiding van de covid- en energiecrisis zou de toegenomen kwetsbaarheid van de Brusselse bevolking de vraag naar een aantal beroepen voor de begeleiding van personen of hulp bij het dagelijks leven (bv. maatschappelijk assistent of socioprofessionele-inschakelingswerker) kunnen doen toenemen (onder voorbehoud van subsidies).

Ook bij de beroepen voor kinderopvang verwachten we een stijging van de tewerkstelling. Dit is onder meer te verklaren door een gebrek aan opvangplaatsen in Brussel, en in het bijzonder in bepaalde Brusselse gemeenten. Deze probleemsituatie is een prioriteit voor de openbare besturen. Tegen 2026 beoogt het Plan Cigogne +5.200 van de Franse Gemeenschap de creatie en subsidiëring van infrastructuur of personeel voor 2.100 opvangplaatsen in het Brussels Gewest. 

Digitale transitie

De digitalisering van een hele reeks administratieve diensten, die ook in de gezondheidszorg al een aantal jaren aan de gang is, zal zich verder doorzetten, onder meer via de invoering van digitale medische dossiers, online afsprakenbeheer, spraakassistenten of nog de veralgemening van digitale platformen zoals het federaal portaal Mijngezondheid of het regionaal portaal Abrumet. De ontwikkeling van nieuwe competenties, zoals digitale competenties (basisvaardigheden of databeheer) zullen aan belang winnen.

Technologische evoluties zullen ook het werk van de professionals uit de gezondheidszorg (artsen, chirurgen, enz.) veranderen. De coronacrisis heeft bijvoorbeeld huisartsconsultaties via telefoon “gepopulariseerd”, een praktijk die ook vandaag in gebruik blijft. Deze praktijk kan een oplossing bieden voor het probleem om snel een afspraak te kunnen krijgen, maar kan ook zeer nuttig zijn om patiënten met chronische ziekten op te volgen.

De introductie van artificiële intelligentie en Big Data in de gezondheidszorg zal ook een sterke invloed hebben op het werk van specialisten en chirurgen. Deze kunnen gebruikt worden om voorspellende analyses op te stellen, om ziektes makkelijker te identificeren, om gepersonaliseerde behandelingen in te voeren, maar ook om pre- en post-operatieve trajecten uit te tekenen. Tot slot leggen we de nadruk op de ontwikkeling van robotica ter ondersteuning van chirurgische ingrepen of verpleegkundige zorg die ook de manier van werken voor deze beroepen zal veranderen. 

Door deze technologische ontwikkelingen zullen ook nieuwe competenties vereist zijn, met name digitale competenties.