Chemische en farmaceutische industrie

Socio-economische context

De chemische en farmaceutische genereert weinig werkgelegenheid in het Brussels Gewest. Er zijn voornamelijk jobs te vinden in de hoofdzetels van de grote ondernemingen in de sector of in de onderzoekscentra, met vooral jobkansen voor hooggeschoolden. De productiecentra, waar ook jobs beschikbaar zijn voor laag- en middengeschoolde werknemers (die daarnaast ook kennis hebben in wetenschappen) bevinden zich buiten het Brussels Gewest. Dit is onder meer het geval voor de farmaceutische nijverheid die goed vertegenwoordigd is in Waals-Brabant of de petrochemische industrie in Antwerpen. 

Hoewel de werkgelegenheid in de nabije toekomst niet zou toenemen, is een groot deel van de loontrekkenden in de sector ouder dan 55 jaar en zullen zij vervangen moeten worden bij hun pensionering, wat tewerkstellingskansen biedt. 

Milieutransitie

De coronacrisis heeft aangetoond dat het milieu een grote impact kan hebben op onze samenleving. Met de betrouwbare en snelle productie van de nodige vaccins heeft de crisis ook het belang van de farmaceutische nijverheid in de verf gezet. Hiervoor werden talrijke banen gecreëerd om de zeer strikte termijnen te kunnen naleven. Sinds het einde van de crisis stellen we echter vast dat de voornaamste farmaceutische bedrijven hun werkvolume hebben verminderd. Volgens talrijke wetenschappers dreigt de klimaatontregeling de kans op nieuwe virussen in de toekomst te verhogen. Dit zou de vraag (tijdelijk en sporadisch) naar een aantal beroepen doen toenemen, zoals wetenschappelijke onderzoekers of installateurs in de farmaceutische nijverheid, maar ook verantwoordelijken kwaliteitscontrole in de industrie. 

De bezorgdheid over het milieu, aangedreven door reglementeringen, zorgt er ook voor dat de chemische en kunststofnijverheid “een milieu zonder schadelijke stoffen” moet garanderen, zoals bepaald door de Chemicals Strategy for Sustainability (CSS) van de Europese Commissie. Dit impliceert het verbeteren van productieprocessen om ze milieuvriendelijker te maken en de ontwikkeling van zogenaamde “groene” chemie, maar ook, meer specifiek voor kunststoffen, het bevorderen van recycling en hergebruik door het stimuleren van de circulaire economie, met name voor kunststofaval. Om de door Europa opgelegde doelstellingen te behalen, zal er geïnvesteerd moeten worden in onderzoek en ontwikkeling, wat de vraag zou doen stijgen naar beroepen in wetenschappelijk onderzoek, maar ook naar ingenieurs om de invoering van aangepaste productieprocessen in goede banen te leiden of naar installateurs in de chemische nijverheid. 

Technologische innovaties en digitale transitie

De sector zou de productieketen sterk automatiseren. Bijgevolg zou er een grotere vraag zijn naar het beroep van onderhoudstechnicus in industriële automatisering met technologische kennis. De ondernemingen zouden ook een grotere behoefte hebben aan ingenieurs om het productieproces in goede banen te leiden, maar ook om op potentiële problemen te anticiperen en deze op te lossen. 

Daarnaast zou de ontwikkeling van artificiële intelligentie het productieproces moeten verbeteren. Wat betreft de chemische en kunststofnijverheid zouden deze veel sneller veelbelovende experimentele resultaten kunnen voorspellen en voorstellen, met het oog op de productie van nieuwe producten of het gebruik van nieuwe materialen. Dit zou op zijn beurt voor aanzienlijke tijdswinst zorgen in het hele productieproces. Wat de farmaceutische nijverheid betreft, zouden de AI-tools bovendien de doeltreffendheid van het onderzoek moeten verbeteren aangezien de voorspellende analyse van de biomedische gegevens zou leiden tot de ontwikkeling van nieuwe medicijnen, een beter begrip van bepaalde pathologieën en de bepaling van te ontwikkelen behandelingen of de personalisering van behandelingen.