Bouwnijverheid

Socio-economische context

De werkgelegenheid in de bouwsector in het Brussels gewest zou moeten stijgen, voornamelijk onder impuls van de zelfstandige arbeid. Terwijl de tewerkstelling in loondienst gematigd zou toenemen, zullen in de nabije toekomst talrijke oudere werknemers de sector moeten verlaten. Deze pensioneringen, gecombineerd met moeilijkheden om gekwalificeerd personeel aan te werven, bieden meer mogelijkheden voor opgeleide personen of personen die een opleiding voor een van deze beroepen willen volgen.

Milieutransitie

Milieu, gezondheid en comfort lijken aan belang te winnen bij de keuze van een woning. De zoektocht naar meer duurzame alternatieven voor nieuwbouw- of renovatieprojecten leidt tot een toenemende interesse voor meer ecologische materialen (isolatie, milieuvriendelijk beton, ecologische verf enz.). Bij de verschillende beroepen in de bouwsector worden ook nieuwe competenties verwacht inzake advies of gebruik van nieuwe materialen en meer duurzame uitrusting.

De ontwerp- en ingenieursberoepen (onder meer architecten en bouwkundig tekenaars) zullen rekening moeten houden met de eigenschappen van deze nieuwe en meer duurzame materialen die een invloed hebben op de bouwprocessen of de levensduur. Ze zullen ook nieuwe competenties moeten verwerven om duurzamere projecten te creëren die soms complex zijn of verschillende technologieën integreren (slimme routes, gebouwen die vervuiling bestrijden enz.).

Politieke wil

De sector wordt ondersteund door de Brusselse strategie voor de renovatie van gebouwen (RENOLUTION) die een betere isolatie van gebouwen aanmoedigt om zo hun energieverbruik te temperen en de klimaatdoelstellingen te behalen. Hierdoor zou de vraag naar een hele reeks beroepen in de bouwsector (bv. dakdekkers, ruwbouw- en dakisolatieleggers, daktimmermannen, gevelrenoveerders, plafonneerders enz.) aanzienlijk en een tijdlang stijgen (gezien de verouderde staat van de Brusselse gebouwen). Meer informatie over RENOLUTION.

Deze strategie maakt ook deel uit van een circulaire economie, die bevestigd wordt in de Shifting Economy-strategie van het Brussels gewest. Bij de renovatie van gebouwen moet m.a.w. zoveel mogelijk van de bestaande gebouwen worden behouden en de aanwezige materialen worden gevaloriseerd door ze te hergebruiken bij de renovatie zelf of in andere projecten. De ontwikkeling van de circulaire economie zou een meer uitgesproken effect moeten hebben op de ontwerp- en ingenieursberoepen, alsook op de omkaderende beroepen (onder meer de werfleiders en de opmeters-kostenramers) die kennis zullen moeten hebben over secundaire materialen, afval en de valorisering ervan als bouwmateriaal en, meer algemeen, de levenscyclus van materialen. 

Technologische innovaties

De technologische innovaties zullen ook een impact hebben op een aantal beroepen die betrekking hebben op het ontwerp en de omkadering op de werven. Architecten, bouwkundig tekenaars, opmeters en werfleiders zullen daardoor meer en meer ontwerp- en modelleertools moeten beheersen en moeten daarom bewust worden gemaakt van digitale technologieën. Deze tools zouden de vraag naar BIM-competenties (Building, Information, Modeling) en zelfs naar BIM-deskundigen moeten versterken. Er zal ook een aanzienlijke stijging zijn van de vraag naar domotica (veiligheid, luchtkwaliteit, slimme verlichting, verwarming enz.). Deze vraag zou in de toekomst moeten blijven toenemen en zou ervoor zorgen dat er voor een aantal bouwberoepen, onder meer elektriciens en loodgieters/verwarmingstechnici, nieuwe competenties worden vereist. 

Tot slot zou de bouwsector steeds meer innoverende technologieën zoals drones, virtual reality of robots moeten integreren. Deze nieuwe mogelijkheden zijn gunstig voor de ontwikkeling van nieuwe digitale competenties die sommige professionals in en buiten de sector zullen moeten toepassen.