Autohandel

Socio-economische context

De autohandel omvat zowel de groot- als de kleinhandel in voertuigen (auto's, tweewielige motorvoertuigen, vrachtwagens enz.), het onderhoud en het herstel ervan (garages, carrosserieën enz.), alsook de verkoop van uitrustingen en accessoires. In het Brussels Gewest en de overige twee gewesten ligt het aantal loontrekkenden relatief laag, net als het aantal zelfstandigen, ook al wordt een aanzienlijk deel van de banen in deze sector onder dit statuut ingevuld. 

De tewerkstellingsvooruitzichten zijn bovendien gematigd aangezien het totaal aantal banen de laatste jaren aan het dalen is. Bovendien zou dit aantal in de toekomst kunnen blijven dalen, voornamelijk als gevolg van technologische evoluties en de prioriteiten inzake milieu. De sector stelt vandaag evenwel een aantal loontrekkenden en zelfstandigen tewerk die 55 jaar of ouder zijn en dus in de relatief nabije toekomst met pensioen zullen moeten gaan. Indien deze vertrekkende werknemers worden vervangen, zullen er tewerkstellingskansen ontstaan. De competenties die morgen worden gezocht, zouden evenwel evolueren als gevolg van de lopende veranderingen in de sector.

Milieutransitie: vermindering van de CO2-uitstoot en zachte mobiliteit

De vraag naar voertuigen ondergaat momenteel grondige veranderingen. Dit is onder meer het resultaat van de politieke wens om de luchtkwaliteit en de openbare gezondheid te verbeteren via de invoering van lage-emissiezones in Brussel of andere grote Belgische steden, waar vervuilende voertuigen geleidelijk aan niet meer mogen rijden. Dit is eveneens het resultaat van de Europese klimaatwet van 2021 en de plannen Lucht-Klimaat-Energie op nationaal en regionaal niveau om de CO2-uitstoot te verminderen en tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. 

In het Brussels Gewest voorziet het Plan Lucht-Klimaat-Energie, dat in 2023 werd aangenomen en het Good Move-plan van 2020 aanvult, de afschaffing van verbrandingsvoertuigen (benzine en diesel) en de terbeschikkingstelling van een netwerk van 11.000 laadpalen voor elektrische voertuigen tegen 2035. Daarnaast ondersteunt het Plan Lucht-Klimaat-Energie ook meerdere maatregelen om het gebruik van de wagen in de stad te rationaliseren en alternatieven voor de privéwagen te promoten. Hoewel de alternatieve verplaatsingsmethodes complementair aan de wagen kunnen blijven, kunnen deze maatregelen het Brussels wagenpark verkleinen, des te meer omdat de aankoop van een elektrische wagen slechts voor een deel van de huishoudens haalbaar zal zijn.

Hoewel in België de omschakeling naar elektrische wagens een trage start heeft gekend, onder meer omwille van de kost en de bezorgdheden over het rijbereik, is deze vandaag goed en wel ingezet. In 2023 heeft de verkoop van elektrische en hybridewagens die van benzinewagens voorbijgestoken. Dit is voor een groot deel te danken aan de markt van bedrijfswagens, en onder meer door de nieuwe fiscale regeling voor bedrijfswagens met een verbrandingsmotor die vanaf 1 juli 2023 van toepassing is, die de vraag naar voertuigen met een verbrandingsmotor tijdelijk de hoogte in heeft geduwd, voornamelijk van plug-inhybridewagens, maar ook door de voortdurende uitbreiding van het aantal bedrijfswagens.

Technologische innovaties: elektrificatie van het wagenpark en boordsysteemtechnologie

De elektrificatie van het wagenpark, de rijassistentiesystemen die steeds geavanceerder worden of nog de technologische innovaties hebben een rechtstreekse invloed op de technische beroepen m.b.t. het onderhoud en herstellingen, die zullen blijven evolueren, in het bijzonder voor mecaniciens-elektriciens en mecaniciens in auto-elektronica die in staat zijn digitale tools te gebruiken om pannes van uiteenlopende aard te diagnosticeren. Met het aangekondigde einde van de verbrandingsvoertuigen worden  op middellange en lange termijn bovendien sommige technische handelingen zeldzamer. Sommige zouden zelfs verdwijnen (bv.: remmen vervangen of olie verversen), andere dan weer niet (bv.: banden vervangen of het vervangen van onderdelen i.p.v. ze te herstellen). En hoewel zelfrijdende wagens nog niet voor morgen zijn, zijn ze op langere termijn een voorteken van nieuwe veranderingen.

De beroepen voor de verkoop van wagens evolueren eveneens sinds enkele jaren, onder meer wegens de digitalisering van de relatie met de klant of nog de opvolging van de verkoop. Verkopers moeten voortaan ook worden getraind in elektrische voertuigen om de overgang te ondersteunen, en meer in het algemeen in technologische ontwikkelingen om hun technische kennis up-to-date te houden en klanten het best mogelijke advies te kunnen geven. Tegelijkertijd winnen commerciële en relationele competenties aan belang omdat commerciële consulenten contacten hebben met beter geïnformeerde zakelijke klanten of particulieren. Dit is des te meer het geval omdat het online aanbod van nieuwe en gebruikte voertuigen en reserveonderdelen de afgelopen jaren is toegenomen en nog verder zal groeien.